تأثیر مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب قلبی عروقی پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز در ورزشکاران نخبه کاراته

Transcript

1 شماره 22. تابستان صص فيزيولوژي ورزشي تأثیر مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب قلبی عروقی پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز در ورزشکاران نخبه کاراته * 1. استادیار پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی 1 سعید نقیبی تاريخ دريافت: 3132/55/23 تاريخ پذيرش: 3131/51/38 پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی چکیده پژوهشگر در اين پژوهش به بررسي تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي پس از يک نوبت فعاليت ورزشي درماندهساز در ورزشکاران نخبه کاراته پرداخت. بدين منظور 7 ورزشکار کاراته کا )ميانگين سن 33/4±2/6 سال ميانگين وزن 75/7±8/8 کيلوگرم ميانگين قد 373 7±4/ سانتي متر( پس از احراز شرايط به صورت داوطلب در پژوهش شرکت کردند. پژوهش به صورت دوسوکور انجام شد. آزمودنيها در آزمون فزاينده بر روي نوار گردان شرکت کردند. قبل بعد و 15 دقيقه پس از آزمون نمونه خون از آزمودنيها گرفته شد. آزمودنيها به مدت 5 روز و هر روز 25 گرم کراتين يا دارونما در 4 مرحله دريافت و قبل و بعد از آن در آزمون فزاينده شرکت کردند. بين دو مرحله مصرف کراتين يا دارونما 35 روز فاصله براي پاکسازي در نظر گرفته شد. نتايج پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي اثرات مطلوبي دارد اما در نشانگرهاي آسيب عروقي تغييري است. مشاهده نشد. بنابراين مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين احتماال داراي نقش محافظتي در برابر آسيب قلبي واژگان کلیدی: درماندهساز ورزشکار نخبه کاراته. مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي فعاليت ورزشي sdnaghibi@yahoo.com * نویسنده مسئول

2 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان مقدمه کراتین یک عنصر طبیعی در رژیم غذایی است که در بدن به وسیله کبد سنتز میشود. مکمل کراتین موجب بارگیری عضله با کراتین و افزایش مجموع ذخایر آن در اشکال آزاد و فسفریله میشود )اصطالحا به آن کراتین و فسفوکراتین میگویند(. از لحاظ نظری این بارگیری منجر به افزایش توانایی تولید انرژی در حین وهلههای فعالیت ورزشی پرشدت و همچنین افزایش توانایی بازگشت به حالت اولیه از فعالیتهای ورزشی شدید میشود )1(. با وجود این که پژوهشها نشان داده است فعالیتهای ورزشی مزایای سالمتی فراوانی دارد اما فعالیتهای ورزشی کوتاه مدت با شدت باال و یا بلند مدت میتواند منجر به تولید رادیکالهای آزاد و ایجاد آسیبهای سلولی شود. این فاکتورهای التهابی میتواند ناشی از آسیبهای عضالنی یا مرگ سلولی و یا تغییراتی در هموستاز داخلی بدن باشد. مقاومت در برابر آسیب عضالنی ارتباط نزدیکی با حجم سلول و فعالیتهای متابولیکی آن دارد. به نظر میرسد مکمل کراتین بتواند با تأثیر بر میزان ذخایر کراتین عضالنی افزایش حجم سلول از طریق احتباس آب درون سلولی و افزایش گلیکوژن عضالنی منجر به کاهش آسیب عضالنی و تولید فاکتورهای التهابی شود )2 3(. در این زمینه مطالعات محدودی به بررسی اثرات مکمل کراتین و تأثیر آن بر رهایش فاکتورهای التهابی پرداخته و بر تأثیر آن بر کاهش نشانگرهای التهابی عضالنی همچون INF TNF IL6 الکتات دهیدروژناز و کراتین کیناز پس از فعالیتهای پرشدت هوازی مانند ورزش سهگانه و رقابتهای ماراتن و نیمه ماراتن تایید کردهاند )4-6(. علی رغم مطالعات محدودی که به بررسی تأثیر مصرف مکمل کراتین بر میزان بروز التهاب عضالنی پرداختهاند تاکنون مطالعه ای بر روی تأثیر مصرف این مکمل بر بروز آسیبهای قلبی عروقی انجام نشده است. شواهد علمی دهههای گذشته نشان میدهد که آترواسکلروز یک بیماری التهابی است که در گذر زمان ایجاد میشود )7( و میتوان با اندازهگیری مقادیر سرمی این نشانگرهای التهابی ریسک ابتال به بیماریهای قلبی عروقی را تخمین زد )8(. از جمله این نشانگرها میتوان به هموسیستئین یک اسید آمینه حاوی سولفور اشاره کرد که در جریان متابولیسم متیونین به وجود میآید. شواهد اپیدمیولوژیک نشان دادهاند که هیپرهموسیستنیمی خفیف یک فاکتور خطرزای مستقل جهت آترواسکلروز در عروق محیطی کرونر و مغز است )9(. همچنین دسته دیگر نشانگرهای التهابی از سلولهای اندوتلیال و عضالت صاف دیواره عروق ترشح میشوند. این نشانگرها شامل -E 2 ICAM1 1 VCAM1 selectin و P-selectin هستند. نتایج پژوهشها نشان داده که تحریک سایتوکینها موجب 1. vascular-cell adhesion molecule 1 2. intercellular adhesion molecule 1

3 37 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... ترشح این مواد میشود که میتواند در دراز مدت منجر به ابتال به بیماریهای قلبی عروقی شود )11(. در این زمینه تنها مطالعاتی به بررسی تأثیر مصرف مکمل کراتین بر سطوح هموسیستئین خون پرداختهاند. با توجه به نقشی که کراتین در روند متابولیسم متیونین دارد به نظر میرسد که مصرف این مکمل دارای اثرات حمایتی در برابر بیماریهای قلبی و عروقی باشد. این اثر حمایتی کراتین در کاهش هموسیستئین استراحتی و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی در )2113( 3 مورد تایید )2111( 2 و تاس و همکاران )2111( 1 استید و همکاران مطالعات مک کارتی )2119( 4 نشان داد که مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین قرار گرفت ) (. اما مطالعه جهانگیر در بیماران عروق کرونر موجب سرکوب متابولیسم متیونین و افزایش سطح هموسیستئین میشود. این نتیجه بیانگر اثرات مخرب مصرف مکمل کراتین بر دستگاه قلبی عروقی است )13(. آتشک و )2111( 5 به بررسی تاثیرات منفی مصرف مکمل کراتین پرداختند و گزارش کردند که جعفری مصرف کوتاه مدت آن موجب افزایش مارکرهای التهابی CK و CKMB در ورزشکاران میشود. آنها نتیجهگیری کردند احتماال مکمل کراتین موجب افزایش معنادار مارکرهای التهابی میشود )14(. همچنین مورفی و همکاران )2115( مشاهده کردند که مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین هیچ گونه تغییری در فاکتورهای اکوکاردیوگرافیک ایجاد نکرده است. آنها نتیجهگیری کردند این مکمل در کوتاه مدت هیچ گونه تاثیر منفی ای بر فاکتورهای ساختاری و عملکردی قلب بر جا نمی گذارد و احتماال هر گونه بهبودی در عملکرد هوازی ناشی از تغییرات فاکتورهای پیرامونی )فسفوکراتین عضالنی( است )15(. بنابراین ضرورت انجام پژوهشهای بعدی در این زمینه احساس میشد تا به بررسی اثرات مصرف مکمل کراتین بر سطح نشانگرهای التهابی قلبی عروقی بپردازد. در این پژوهش با توجه به اثرات نامطلوب افزایش این عوامل التهابی بر دستگاه قلب و عروق به بررسی تأثیر مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای التهابی قلبی هموسیستئین میوگلوبین و CKmb و عروقی ICAM-1 VCAM-1 و P-selectin در زمان استراحت و پس از فعالیت ورزشی درماندهساز پرداخته شد. 1. Mc Carty 2. Stead et al. 3. Taes et al. 4. Jahangir et al. 5. Atashak & Jafari

4 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان روش پژوهش بدین منظور 7 ورزشکار کاراته کا دارای سوابق فعالیت ورزشی حرفه ای در لیگ کاراته ایران به صورت نمونه داوطلب انتخاب شدند و در پژوهشی که به روش دوسوکور انجام گرفت شرکت کردند. پس از اخذ رضایت نامه سطح فعالیت روزانه ورزشکاران و میزان انرژی دریافتی آنها به ترتیب از طریق پرسشنامه 24 ساعته فعالیت بدنی و پرسشنامه 24 ساعته تغذیه شامل بررسی میزان انرژی مصرفی و انرژی دریافتی در سه روز پشت سر هم مورد بررسی قرار گرفت )16(. آزمودنیهایی که در طی یک ماه گذشته هر گونه مکملی مصرف کرده بودند از مطالعه حذف شدند. از آزمودنیها خواسته شد که در طی مدت پژوهش از انجام فعالیتهای ورزشی رقابتی پرهیز کنند و رژیم غذایی 1 تنظیم کنند. این رژیم شامل مقدار زیادی میوه خود را نیز بر اساس توصیههای تغذیه ای RDA و سبزی نان غالت سیب زمینی و مقدار ناچیزی چربی است )17(. بدین منظور از آزمودنیها خواسته شد تا کالری دریافتی روزانه خود را به 3111 کیلوکالری محدود کرده و 15 درصد آن را از پروتئینها 25 درصد از چربیها و 61 درصد را از کربوهیدراتها تامین کنند. همچنین به آزمودنیها توصیه شد تا روزانه 51 گرم فیبر و 3/5 لیتر مایعات مصرف کنند. همچنین به آزمودنیها توصیه شد تا سایر مواد مغذی را بر اساس توصیههای RDA مصرف کنند. در ابتدا آزمودنیها به مدت پنج روز 21 گرم کراتین روزانه )4 بار در روز/ هر بار 5 گرم( مصرف کردند. پس از 11 روز دوباره آزمودنیها با همان روش دارونما )کربوهیدرات( دریافت کردند )5(. 24 ساعت پیش از شروع مصرف مکمل آزمودنیها در آزمون نوارگردان فزاینده GXT شرکت کردند. این آزمون یک آزمون آزمایشگاهی است که بهترین نشان دهنده آمادگی قلبی ریوی است. ضریب اعتبار آزمون GXT برابر 1/84 و اشتباه استاندارد آن 3/2 میلی لیتر/کیلوگرم/دقیقه است )18(. ابتدا آزمودنی به مدت سه دقیقه روی نوارگردان شروع به راه رفتن کرد. در سه دقیقه بعد آزمودنی با سرعت 11 کیلومتر در ساعت و شیب حداقل شروع به دویدن کرد. سپس در هر دقیقه و در همان سرعت شیب نوارگردان 2/5 درصد افزایش یافت تا آزمودنی خسته شود و قادر به ادامه آزمون نباشد. در ادامه پس از پنج روز مصرف مکمل یا دارونما با فاصله زمانی 24 ساعته آزمودنیها مجددا در آزمون شرکت کردند. اندازهگیری نمونه خون در سه مرحله پیش از شروع آزمون بالفاصله پس از اتمام آزمون و 31 دقیقه پس از آزمون از ورید دست راست صورت گرفت. نمونه خون پس از سانتریفیوژ شدن )در 3511 دور در دقیقه و دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه( و جدا شدن پالسما و سرم برای 1. Recommended dietary allowance

5 33 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... اندازهگیری در تانک نیتروژن نگهداری شد. سپس نمونههای خون به آزمایشگاه منتقل و مقادیر پالسمایی نشانگرهای التهابی با کیتهای آزمایشگاهی و روش الیزا اندازهگیری شد. همچنین برای مقایسه اختالفها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معناداری 1/15 استفاده شد. نتایج خصوصیات آزمودنیهای پژوهش در جدول 1 مشاهده میگردد. جدول 3. خصوصيات آزمودنيهاي پژوهش BMI متغير سن قد وزن سابقه ورزشي 9/4 21/8 71/7 179/7 میانگین 19/4 2/6 2/4 8/8 4/1 انحراف استاندارد 2/6 نتایج سنجش آمادگی قلبی تنفسی آزمودنیها در حالت استراحتی در قبل و بعد از مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین در شکلهای 1 تا 3 ارائه شده است. همانطورکه مالحظه می گردد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب بهبود توان هوازی بیشینه و کاهش ضربان قلب استراحتی و میانگین فشار سرخرگی شد. شکل 3. ضربان قلب استراحتي

6 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان شکل 2. توان هوازي بيشينه شکل 1. ميانگين فشار سرخرگي تأثیرات مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب قلبی در جدول 2 قابل مشاهده است. نتایج بدست آمده نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر میزان هموسیستئین ورزشکاران نخبه کاراته در زمان استراحت و بالفاصله پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز تأثیر معناداری نداشته اما بر مقادیر 31 دقیقه پس از فعالیت تأثیر معناداری داشته است. نتایج آزمون تعقیبی توکی بیانگر اختالف معنادار مقادیر هموسیستئین در 31 دقیقه پس از فعالیت ورزشی درماندهساز در گروه مصرف کننده کراتین با پیش آزمون )0.040=P( بود. همچنین نتایج آزمون آماری نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر میزان میوگلوبین و CKmb ورزشکاران نخبه کاراته در زمان استراحت بالفاصله و 31 دقیقه پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز تأثیر معناداری نداشته است.

7 23 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... جدول 2. آزمون آماري نشانگرهاي آسيب قلبي ارزش F ارزش P متغير بدون مکمل با مکمل با پالسيبو 1/857 1/954 * 1/129 1/156 1/148 4/313 14/33 11/63 18/11 12/32 11/26 12/58 13/59 11/93 18/28 هموسیستئین استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت )µmol/l( 1/365 1/991 1/396 1/162 1/111 1/974 42/77 46/44 49/83 33/18 46/79 41/26 45/11 48/13 55/91 میوگلوبین استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت )ng/ml( 1/876 1/877 1/877 1/134 1/132 1/132 47/91 51/87 47/14 21/51 48/22 48/46 45/67 51/35 44/31 استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت CKmb (U/l) * نشانه اختالف معنادار در سطح معناداری 0.05 P تأثیرات مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب عروقی در جدول 3 قابل مشاهده است. نتایج بدست آمده نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر میزان ICAM-1 ورزشکاران نخبه کاراته در زمان استراحت و 31 دقیقه پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز تأثیر معناداری نداشته اما بر مقادیر بالفاصله پس از فعالیت تأثیر معناداری داشته است. همچنین نتایج آزمون تعقیبی توکی بیانگر اختالف معنادار مقادیر ICAM-1 بالفاصله پس از فعالیت ورزشی درماندهساز در گروه مصرف کننده کراتین با پیش آزمون )0.038=P( بود. نتایج بدست آمده از اجرای این آزمون نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر میزان VCAM-1 و P-Selectin ورزشکاران نخبه کاراته در زمان استراحت بالفاصله و 31 دقیقه پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز تأثیر معناداری نداشته است.

8 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان جدول 1. آزمون آماري نشانگرهاي آسيب عروقي ارزش F ارزش P متغير بدون مکمل با مکمل با پالسيبو 1/185 * 1/141 1/311 1/845 3/821 1/ /28 232/85 237/85 234/31 235/25 228/51 231/81 227/52 231/35 استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت ICAM-1 (ng/ml) 1/318 1/712 1/599 1/252 1/346 1/ /71 474/57 471/14 431/28 457/42 455/14 461/75 473/62 475/11 استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت VCAM-1 (ng/ml) 1/866 1/483 1/984 1/145 1/757 1/ /42 194/14 196/11 188/14 213/57 196/28 193/62 186/11 199/25 استراحتی بالفاصله پس از فعالیت 31 دقیقه پس از فعالیت P-Selectin (ng/ml) * نشانه اختالف معنادار در سطح معناداری 0.05 P بحث و نتیجهگیری یکی از مهمترین اهداف متخصصین علوم ورزشی بهبود عملکرد با حداقل اثرات مضر بر بدن است. همچنین مقاومت سلول در برابر آسیب در حین فعالیت ورزشی با حفظ حجم سلول و فعالیت متابولیکی مرتبط است. شواهد علمی دهههای گذشته نشان میدهد مکمل کراتین با افزایش حجم سلول )با احتباس آب درون سلولی( و افزایش ذخایر گلیکوژن عضالنی منجر به کاهش آسیب عضالنی و تولید فاکتورهای التهابی میشود )3 2(. بنابراین در این پژوهش بررسی کردیم که آیا مکمل کراتین با کنترل مقادیر سرمی این نشانگرهای التهابی میتواند ریسک ابتال به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد نتایج این پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب بهبود غیرمعنادار اما قابل مالحظه توان هوازی بیشینه در ورزشکاران میشود این نتیجه همسو با مطالعات پیشین )15( است. مورفی و همکاران گزارش کردند احتماال بهبود این متغیر نتیجه افزایش فسفوکراتین عضالنی و افزایش احتباس آب درون سلولی است. قلب بخش اول نشانگرهای التهابی مورد مطالعه در این پژوهش شامل نشانگرهای اختصاصی آسیب بافت میباشند. نتایج پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب کاهش سطوح استراحتی هموسیستئین شد اما این کاهش معنادار نبود. شواهد اپیدمیولوژیک نشان دادهاند هیپرهموسیستنیمی خفیف یک فاکتور خطرزای مستقل جهت آترواسکلروز در عروق محیطی کرونر

9 21 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... و مغز است. با توجه به نقشی که کراتین در روند متابولیسم متیونین دارد به نظر میرسد مصرف این مکمل دارای اثرات حمایتی در برابر بیماریهای قلبی و عروقی باشد. این اثر حمایتی کراتین در کاهش هموسیستئین استراحتی و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی در مطالعات مک کارتی )2111( استید و همکاران )2111( و تاس و همکاران )2113( مورد تایید قرار گرفت 1 در پژوهشی در سال 2119 گزارش کردند مصرف مکمل ) (. همچنین دمینیس و همکاران کراتین در نمونههای حیوانی موجب کاهش سطوح هموسیستئین و مارکرهای پراکسیداسیون لیپیدی گردید. آنها پیشنهاد کردند احتماال این مکمل دارای یک اثر محافظتی در برابر آسیبهای اکسیداتیو است )19(. اما مطالعه جهانگیر )2119( نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین در بیماران عروق کرونر موجب سرکوب متابولیسم متیونین و افزایش سطح هموسیستئین میشود )13(. این نتیجه بیانگر اثرات نا مطلوب مصرف مکمل کراتین بر دستگاه قلبی عروقی است. در ادامه نتایج این پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب کاهش معنادار سطح هموسیستئین خون در 31 دقیقه پس از فعالیت ورزشی درماندهساز شد. احتماال علت این تأثیر مطلوب مکمل کراتین نقش آن در روند متابولیسم متیونین است. سنتز کراتین با متابولسیم هموسیستئین در کبد تداخل دارد و موجب انتقال گروههای متیل به کبد میشود. کاهش گروههای متیل موجب کاهش مصرف هموسیستئین و در نتیجه تجمع آن در بدن و شکلگیری عوارض نامطلوب آن میشود )9(. بنابراین نتایج این پژوهش موید تأثیر مثبت مکمل کراتین بر سطوح استراحتی و دوره ریکاوری همسیستئین بود. آسیب عضالنی منجر به آسیب سلولی و ترشح نشانگرهایی مانند کراتین کیناز و میوگلوبین به مایع خارج سلولی و پالسما میشود )4(. میوگلوبین و CKMB از جمله نشانگرهای آسیب قلبی هستند. )2119( 2 گزارش کردند مقادیر کراتین کیناز و میوگلوبین بالفاصله و یک ساعت جسل و همکاران پس از یک فعالیت ورزشی نیمه ماراتن افزایش معنادار مییابد )21(. افزایش سطوح این آنزیمها نشان دهنده آسیب قلبی است. نتایج این پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب کاهش غیر معنادار و قابل توجه سطوح استراحتی میوگلوبین و CKMB در ورزشکاران شد. همچنین مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر مقادیر میوگلوبین در دوره ریکاوری اثربخش بود و موجب کاهش مقادیر میوگلوبین نسبت به دو گروه دیگر گردید اما مقادیر CKMB پس از فعالیت ورزشی تحت تأثیر مصرف مکمل قرار نگرفت. با توجه به افزایش اندک سطوح میوگلوبین و CKMB پس از فعالیت ورزشی درماندهساز در مقایسه با پژوهش جسل و همکاران )2119( 1. Deminice et al. 2. Jassal et al.

10 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان احتماال یکی از محدودیتهای این پژوهش زمان کم فعالیت ورزشی درماندهساز باشد )21(. )2111( 1 گزارش کردند مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین موجب افزایش آتشک و جعفری مارکرهای التهابی CK و CKMB در ورزشکاران میشود. آنها نتیجهگیری کردند احتماال مکمل )2111( 2 تأثیر کراتین موجب افزایش معنادار مارکرهای التهابی میشود )13(. باسیت و همکاران مصرف مکمل کراتین بر آسیب سلولی در ورزشکاران سهگانه را مورد بررسی قرار دادند )21(. آنها مشاهده کردند کراتین موجب کاهش مقادیر پالسمایی کراتین کیناز الکتات دهیدروژناز و آلدوالز میشود. این پژوهشگران نتیجهگیری کردند که مکمل کراتین دارای یک اثر محافظتی در برابر )2114( 3 گزارش کردند آسیبهای عضالنی پس از فعالیتهای شدید است. سانتوس و همکاران مکمل کراتین موجب کاهش آسیب سلولی پس از یک فعالیت ورزشی پرشدت درماندهساز میگردد 4 و TNF-α پس از 31 )4(. آنها مشاهده کردند مکمل کراتین موجب کاهش معنادار PGE2 کیلومتر دویدن میشود اما تأثیری بر مقادیر CK مشاهده نکردند. سانتوس و همکاران گزارش کردند احتماال علت عدم افزایش غلظت پالسمایی CK ارتباط آن با تفاوتهای فردی جنسیت نژاد و شرایط تمرینی ورزشکاران باشد. همچنین سانتوس عنوان کرد که افزایش توده و محتوی آب سلولی ناشی از مصرف مکمل کراتین احتماال در ایجاد تورم سلولی و ناپایداری غشای سلولی و نشت )2119( 5 مشاهده کردند که آنزیمهای درون سلولی به داخل خون نقش دارد )4(. کوک و همکاران مکمل کراتین موجب کاهش معنادار کراتین کیناز پس از فعالیت ورزشی اکسنتریک میشود و زمان بازیافت عضله را بهبود میبخشد )22(. شواهد پیشنهاد میکند کراتین موجب افزایش سوبسترای در دسترس حین فعالیتهای هوازی شده و احتماال موجب بهبود عملکرد هوازی میگردد )23(. )2111( 6 مشاهده کردند مکمل کراتین موجب حفظ ذخایر گلیکوژن در همچنین راشل و همکاران حین فعالیتهای ورزشی پرشدت تناوبی در موشها گردید که احتماال این عوامل نقش مهمی در نتایج کسب شده دارند )24(. دسته دیگر نشانگرهای التهابی از سلولهای اندوتلیال و عضالت صاف دیواره عروق ترشح میشوند. این نشانگرها شامل VCAM-1 ICAM-1 و P-selectin هستند. نتایج پژوهشهای پیشین نشان داد تحریک سایتوکینهایی مانند IL1,6 و TNFα که از بافتهای مختلف آزاد شده موجب 1. Atashak & Jafari 2. Bassit et al. 3. Santos et al. 4. Prostaglandin E2 5. Cooke et al. 6. Roschel et al

11 25 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... ترشح این مواد میشود و میتواند در دراز مدت منجر به ابتال به بیماریهای قلبی عروقی شود )11(. فعالیت ورزشی با وارد کردن استرس برشی بر عضالت موجب افزایش چسبندگی پالکتی میگردد که نقش مهمی در ترومبوز عروقی دارد و یکی از مهمترین عوامل انسداد عروقی است )25(. بنابراین فعالیت ورزشی شدید موجب افزایش خطر ترومبوز عروقی و ایست قلبی میگردد )2114( 1 گزارش کرد استرس برشی ناشی از فعالیت ورزشی موجب افزایش )26(. جان شیان ونگ بیان P-Selectin و خطر ترومبوز عروقی میشود )27(. بنابراین یکی از مهمترین اهداف متخصصین علوم ورزشی کاهش ترشح این نشانگرها با روشهای مختلف است و مکملهای ورزشی یکی از مهمترین این روشها است. سانتوس و همکاران )2114( گزارش کردند مکمل کراتین موجب کاهش آسیب سلولی پس از یک فعالیت ورزشی پرشدت درماندهساز میشود )4(. آنها مشاهده کردند مکمل کراتین موجب کاهش معنادار PGE2 CK و TNF-α پس از 31 کیلومتر دویدن میشود. همچنین باسیت و همکاران )2118( مشاهده کردند مکمل کراتین موجب کاهش پاسخهای التهابی پس از یک مسابقه سهگانه رقابتی میشود )5(. آنها مشاهده کردند 24 ساعت پس از مسابقه سطوح TNFα, INFα, IL-1β و PGE 2 در ورزشکارانی که کراتین مصرف کرده بودند در مقایسه با دیگر ورزشکاران پایینتر بود. با توجه به نتایج گزارش شده در پژوهشهای پیشین انتظار میرفت تا مکمل کراتین بر مقادیر نشانگرهای آسیب عروقی که تحت تأثیر این سایتوکینها ترشح میشوند اثرات مثبتی داشته باشد و موجب کاهش ترشح آنها شود. اما نتایج این پژوهش نشان داد مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین تأثیری بر مقادیر نشانگرهای التهابی VCAM-1 ICAM-1 و P-selectin در زمان استراحت پس از فعالیت ورزشی بیشینه و دوره ریکاوری ندارد. این نتیجه احتماال بیانگر عدم تاثیر منفی مکمل کراتین بر عروق است و همچنین اشاره به عدم توانایی احتمالی این مکمل در پیشگیری از آسیبهای عروقی در پی فعالیت ورزشی دارد. با توجه به عدم وجود پژوهش دیگری در این زمینه برای نتیجهگیری در مورد تأثیر مکمل کراتین بر این نشانگرها نیاز به انجام پژوهشهای بیشتر و با زمان بیشتر است. نتایج این پژوهش نشان داد مصرف مکمل کراتین تأثیر نامطلوبی بر سلولهای قلبی و عروقی در زمان استراحت و پس از فعالیت ورزشی ندارد و موجب تحریک ترشح مارکرهای التهاب قلبی عروقی نمیشود. بنابراین ورزشکاران و سایر افراد با اهداف متفاوت احتماال میتوانند بدون نگرانی از عوارض قلبی و عروقی به مصرف این مکمل بپردازند. در مورد تأثیرگذاری این مکمل بر مقادیر این نشانگرها پس از فعالیت ورزشی اثرات مطلوبی بر هموسیستئن مشاهده شد که بیانگر تأثیر مثبت کراتین در 1. Jong-Shyan Wang

12 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان جلوگیری از بروز آسیب قلبی ناشی از فعالیت ورزشی است. اما بررسی تأثیرات مصرف مکمل کراتین بر سایر نشانگرهای آسیب عروقی بیانگر تأثیر معناداری نبود. احتماال این نتیجه ناشی از زمان کم فعالیت ورزشی درماندهساز و دوره کوتاه بارگیری کراتین باشد. بنابراین پیشنهاد در میگردد پژوهشهای بعدی زمان بیشتری برای فعالیت ورزشی و تحریک ترشح این مارکرها در نظر گرفته شود. همچنین توصیه تا نمونه میگردد گیریهای تعقیبی در فواصل تا ساعت پس از فعالیت دنبال گردد. احتماال با اعمال این مالحظات نتایج متفاوتتری قابل دریافت خواهد بود. تقدیر و تشکر این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی است که با حمایت مالی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی به انجام رسیده است. بدین وسیله از تمامی آزمودنیهایی که در انجام و پژوهشگاه تربیت بدنی جهت حمایت مالی از انجام این این مطالعه شرکت کرده اند پژوهش تشکر و قدردانی میگردد. منابع 1) Lopez RM, Casa DJ, McDermott BP, Ganio MS, Armstrong LE, Maresh CM. Does creatine supplementation hinder exercise heat tolerance or hydration status? A systematic review with meta-analyses. Journal of athletic training. 2009;44(2):215. 2) Lawler JM, Barnes WS, Wu G, Song W, Demaree S. Direct antioxidant properties of creatine. Biochemical and biophysical research communications. 2002;290(1): ) van Loon LJ, Murphy R, Oosterlaar AM, Cameron-Smith D, Hargreaves M, Wagenmakers AJ, et al. Creatine supplementation increases glycogen storage but not GLUT-4 expression in human skeletal muscle. Clinical Science. 2004;106(1): ) Santos R, Bassit R, Caperuto E, Costa Rosa L. The effect of creatine supplementation upon inflammatory and muscle soreness markers after a 30km race. Life sciences. 2004;75(16): ) Bassit R, Curi R, Rosa LC. Creatine supplementation reduces plasma levels of proinflammatory cytokines and PGE2 after a half-ironman competition. Amino Acids. 2008;35(2): ) Bassit RA, da Justa Pinheiro CH, Vitzel KF, Sproesser AJ, Silveira LR, Curi R. Effect of short-term creatine supplementation on markers of skeletal muscle damage after strenuous contractile activity. European journal of applied physiology. 2010;108(5): ) Epstein FH, Ross R. Atherosclerosis an inflammatory disease. New England journal of medicine. 1999;340(2):

13 27 تأثير مصرف کوتاه مدت مکمل کراتين بر نشانگرهاي آسيب قلبي عروقي... 8) Ridker PM, Cushman M, Stampfer MJ, Tracy RP, Hennekens CH. Inflammation, aspirin, and the risk of cardiovascular disease in apparently healthy men. New England journal of medicine. 1997;336(14): ) Stead LM, Au KP, Jacobs RL, Brosnan ME, Brosnan JT. Methylation demand and homocysteine metabolism: effects of dietary provision of creatine and guanidinoacetate. American Journal of Physiology-Endocrinology And Metabolism. 2001;281(5): ) Ridker PM, Hennekens CH, Roitman-Johnson B, Stampfer MJ, Allen J. Plasma concentration of soluble intercellular adhesion molecule 1 and risks of future myocardial infarction in apparently healthy men. The Lancet. 1998;351(9096): ) McCarty M. Supplemental creatine may decrease serum homocysteine and abolish the homocysteine gender gap by suppressing endogenous creatine synthesis. Medical hypotheses. 2001;56(1): ) Taes YE, Delanghe JR, De Vriese AS, Rombaut R, Van Camp J, Lameire NH. Creatine supplementation decreases homocysteine in an animal model of uremia. Kidney international. 2003;64(4): ) Jahangir E, Vita JA, Handy D, Holbrook M, Palmisano J, Beal R, et al. The effect of L-arginine and creatine on vascular function and homocysteine metabolism. Vascular Medicine. 2009;14(3): ) Atashak S, Jafari A. Effect of short-term creatine monohydrate supplementation on indirect markers of cellular damage in young soccer players. Science & Sports. 2012;27(2): ) Murphy A, Watsford M, Coutts A, Richards D. Effects of creatine supplementation on aerobic power and cardiovascular structure and function. Journal of Science and Medicine in Sport. 2005;8(3): ) McArdle WD, Katch FI, Katch VL. Essentials of exercise physiology: Lippincott Williams & Wilkins; ) institute of medicine of The National Academy of Sciences. Dietary Reference Intakes: The Essential Guide to Nutrient Requirements: the national academies press; ( ترتیبیان ب خورشیدی م. برآورد شاخص های فیزیولوژیک در ورزش انتشارات تیمورزاده ) Deminice R, Portari GV, Vannucchi H, Jordao AA. Effects of creatine supplementation on homocysteine levels and lipid peroxidation in rats. British Journal of Nutrition. 2009;102(01): ) Jassal D, Moffat D, Krahn J, Ahmadie R, Fang T, Eschun G, et al. Cardiac injury markers in non-elite marathon runners. International journal of sports medicine. 2009;30(02): ) Burke DG, Silver S, Holt LE, Smith-Palmer T, Culligan CJ, Chilibeck PD. The effect of continuous low dose creatine supplementation on force, power, and total work. International journal of sport nutrition and exercise metabolism. 2000;10(3): ) Cooke MB, Rybalka E, Williams AD, Cribb PJ, Hayes A. Creatine supplementation enhances muscle force recovery after eccentrically-induced muscle damage in healthy individuals. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2009;6(1):1-11.

14 فيزيولوژي ورزشي شماره 22 تابستان ) Branch JD. Effect of creatine supplementation on body composition and performance: a meta-analysis. International journal of sport nutrition and exercise metabolism. 2003;13(2): ) Roschel H, Gualano B, Marquezi M, Costa A, Lancha AH. Creatine supplementation spares muscle glycogen during high intensity intermittent exercise in rats. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 2010;7(1):6. 25) Holme PA, Ørvim U, Hamers MJ, Solum NO, Brosstad FR, Barstad RM, et al. Shear-induced platelet activation and platelet microparticle formation at blood flow conditions as in arteries with a severe stenosis. Arteriosclerosis, thrombosis, and vascular biology. 1997;17(4): ) Albert CM, Mittleman MA, Chae CU, Lee I-M, Hennekens CH, Manson JE. Triggering of sudden death from cardiac causes by vigorous exertion. New England journal of medicine. 2000;343(19): ) Wang J-S. Intense exercise increases shear-induced platelet aggregation in men through enhancement of von Willbrand factor binding, glycoprotein IIb/IIIa activation, and P-selectin expression on platelets. European journal of applied physiology. 2004;91(5-6): ارجاع دهی به روش ونکوور: نقیبی سعید. تأثیر مصرف کوتاه مدت مکمل کراتین بر نشانگرهای آسیب قلبی عروقی پس از یک نوبت فعالیت ورزشی درماندهساز در ورزشکاران نخبه کاراته. فیزیولوژی ورزشی. تابستان )22(:.16-28

15 Sport Physiology, No 22, T The effect of short-term creatine supplementation on cardiovascular damage markers after an exhaustive exercise session in elite karate athletes S. Naghibi 1 1. Assistance professor at Sport Science Research Institute* Received date: 2013/12/08 Accepted date: 2013/06/08 Sport Science Research Institute Abstract The researchers in this study investigated the effect of short-term creatine supplementation on markers of cardiovascular damage after exhaustive exercise in elite karate. For this purpose 7 Karate Ka athletes (mean age 19/4±2/6 yrs, weight of 70/7±7/7 kg, height of 179/7±4 cm) participated in the study, voluntarily. Study method was double-blind. First, subjects were assessed on the treadmill with cardiopulmonary test. Before, after and 30 minutes after; blood samples were taken from the participants. Subjects consumed 20 grams of creatine or placebo per day for 5 days in 4 steps. Then, before and after that they were assessed with cardiopulmonary test. Between the use of creatine or placebo was taken one week apart to clean. The results showed that shortterm use of creatine supplementation on markers of heart damage has favorable effects but not markers of vascular injury. Thus, short-term use of creatine supplementation may have a protective role against heart damage. Keywords: Short-term creatine supplementation, Cardiovascular damage markers, Exhaustive exercise, Elite karate athletes. * Corresponding author sdnaghibi@yahoo.com